Volkskrant Kennisbijlage   |   13 May. 2022

Geen tijd meer voor uitstelgedrag

Vandaag verscheen in de Volkskrant de bijlage van de Universiteit Leiden, met o.m. een focus op de nieuwste ontwikkelingen voor een gezonde samenleving, zoals een bijdrage van Andrea Evers over de noodzaak voor investeringen in preventie en gezonde leefstijl:

Het kan niet vaak genoeg gezegd worden. Ons gedrag, zoals een ongezonde leefstijl, is een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan of verergeren van een groot aantal chronische ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten of nierziekten. Tijdens de coronapandemie bleken leefstijlproblemen, zoals een verhoogd gewicht, een risicofactor voor een ernstiger beloop van covid en IC opnames, terwijl gedragsinterventies gericht op een gezondere leefstijl het sterfterisico in de zorg juist met meer dan 20 procent omlaag brengen.

Je zou een ongezonde leefstijl dus kunnen beschouwen als een ernstige aandoening op zichzelf die genezen moet worden. En toch investeren we maar mondjesmaat in het voorkomen en bestrijden van deze aandoening. Een van de redenen is dat we een ongezonde leefstijl los zien van allerlei andere maatschappelijke ontwikkelingen. Niets is minder waar. Een van de meest schrijnende problemen is de toegenomen ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen met verschillende sociaal economische posities. Zo leven mensen in lagere sociaal economische posities in Nederland maar liefst gemiddeld zes jaar korter en vijftien jaar in minder goede gezondheid dan mensen met een hogere sociaal economische positie.

Stress en sociale isolatie

Deze verschillen worden deels verklaard door een meer ongezonde leefstijl en minder toegang tot de gezondheidszorg of gezondheidsbevorderende producten, bijvoorbeeld door laaggeletterheid of financiële problemen. Daarnaast gaan leefstijlproblemen bij deze groep veelvuldig gepaard met andere maatschappelijke vraagstukken, zoals stress door schuldenproblematiek, sociale isolatie, psychiatrische co morbiditeit of een gebrek aan vertrouwen in overheidsinstanties. Hoe langer een ongezond gedragspatroon bestaat, hoe lastiger het tevens is om bijvoorbeeld een gezond eetpatroon aan te leren.Zo hebben baby’s die in de baarmoeder te weinig of juist te veel voeding hebben gekregen, later meer kans op overgewicht en hart- en vaatziektes.

Gezien de complexe clustering van problemen waar burgers mee geconfronteerd worden heeft een gezonde leefstijl voor kwetsbare burgers vaak geen prioriteit. Een goed bedoeld advies van de huisarts of de wijkverpleegkundige sorteert onvoldoende effect om mensen te helpen bij het aannemen van een gezonde leefstijl. In plaats daarvan is het nodig deze gedragsproblemen integraal aan te pakken en datgene wat we willen bereiken, zoals een gezonde leefstijl, zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Dit vereist fijnmazige en gecoördineerde interventies, waarin we juist burgers in de meest kwetsbare posities actief betrekken en laagdrempelig ondersteunende interventies aanbieden voor bijvoorbeeld slaapproblemen, mantelzorg, schuldenproblematiek of psychische problemen.

Minder goedkope snacks

Maar ook de woonomgeving beïnvloed ons gedrag en leefstijl. Zo zorgt een minder groene omgeving voor minder beweeggedrag in de wijk en is het aantal fastfoodrestaurants in de omgeving rechtstreeks gerelateerd aan gewichtsproblemen in dezelfde wijk. Ook dit wijst op de noodzaak om maatregelen voor een gezonde leefstijl zo aantrekkelijk mogelijk te maken, met bijvoorbeeld goedkope groente en een suikertax of regulering van het aanbod van ongezonde snacks op pompstations en in supermarkten.

Zolang we gezond leven enkel als een gezondheidsprobleem beschouwen en niet als een breed maatschappelijk probleem, zal een duurzame oplossing ver weg blijven. Elke dag die we wachten met de inzet van een integrale aanpak zorgen we er niet alleen voor dat meer kinderen kampen met gewichtsproblemen of burgers eerder welvaartziektes ontwikkelen, maar ook dat maatschappelijke problemen zoals het gebrek aan vertrouwen in de overheid en verschillen tussen bevolkingsgroepen verder toenemen. Besef dat gedragsproblemen, zoals het aannemen en volhouden van een gezonde leefstijl, het DNA van onze maatschappij zijn waar alle aandacht naar uit moet gaan. Geen tijd meer voor uitstelgedrag.

 

Further reading

Op weg naar welzijn: Verkenning van themaprojecten tijdens brainstormsessie

9 Jan. 2024 | Healthy Society

Op weg naar welzijn: Verkenning van themaprojecten tijdens brainstormsessie

LDE Medical Delta Healthy Society begon het nieuwe jaar met een productieve brainstormsessie op 9 januari. De samenkomst was gericht op het verdiepen…

Read more  

News

Gedeputeerde Zuid-Holland, Mariëtte van Leeuwen, op bezoek bij LDE Medical Delta Healthy Society

28 Nov. 2023 | Healthy Society

Gedeputeerde Zuid-Holland, Mariëtte van Leeuwen, op bezoek bij LDE Medical Delta Healthy Society

Op vrijdag 24 november verzamelden diverse vertegenwoordigers van de provincie Zuid-Holland en projectleiders en bestuursleden van het LDE Medical Del…

Read more  

News

Themaleiders LDE Medical Delta Healthy Society ontmoeten elkaar op Medical Delta 3.0 conferentie

16 Nov. 2023 | Healthy Society

Themaleiders LDE Medical Delta Healthy Society ontmoeten elkaar op Medical Delta 3.0 conferentie

Op 14 november 2023 vond de Medical Delta conferentie plaats in de Laurenskerk in Rotterdam. Het was een bruisende dag, gevuld met ideeën en verhelde…

Read more  

News

LDE Medical Delta Healthy Society themaleiders bekendgemaakt tijdens bijeenkomst "Challenges of Healthy Societies"

3 Nov. 2023 | Healthy Society

LDE Medical Delta Healthy Society themaleiders bekendgemaakt tijdens bijeenkomst "Challenges of…

Op 30 oktober verzamelden professionals en academici uit verschillende disciplines zich voor het LDE Medical Delta Healthy Society event, gericht op h…

Read more  

News