Vandaag 11 november 2020 wordt het nieuwe Platform Gezondheids- en Medische Psychologie (PGMP) gelanceerd! In het platform zijn Nederlandse verenigingen en netwerken vertegenwoordigd die actief zijn op het gebied van de Gezondheids- en Medische Psychologie. Het platform streeft een gezonde Nederlandse samenleving na. Dit willen we bereiken door de inzet van gedragswetenschappelijke kennis en kunde, gestoeld op inzichten en ervaringen uit de Gezondheids- en Medische Psychologie. Wil je meer informatie, zie www.pgmp.nl of lees ons visiepaper.
Missie en Visie
De gezondheidszorg staat de komende jaren voor grote uitdagingen. De levensverwachting stijgt, de zorgvraag neemt toe, de zorgkosten navenant. Ongezond gedrag (bv roken, alcoholgebruik, ongezonde voeding en weinig beweging) was in 2015 verantwoordelijk voor bijna 20% van de ziektelast en een belangrijke oorzaak van de toename van chronische ziektes (VTV, 2018). Chronisch zieken hebben juist weer een verhoogde kans op een psychische stoornis, zoals depressie (Moussavi et al., 2007), een van de leidende volksziekten in Nederland. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) streeft ernaar dat Nederlanders tenminste vijf jaar langer in goede gezondheid leven. De Nederlandse regering formuleert tevens als missie dat de helft van de zorg zich niet langer in somatische, GGZ of andere zorginstellingen concentreert, maar dicht bij huis of zelfs thuis (Ministerie van Economische Zaken en Klimaat; Missies voor topsectoren en innovatiebeleid, 2019). Er is behoefte aan gedragswetenschappelijke expertise om deze uitdagingen en missies te realiseren, bijvoorbeeld op het gebied van preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl, slimme technologie die aansluit bij de thuissituatie van burgers en het voorkomen van het risico op (chronische) ziektes alsmede het zo optimaal mogelijk verloop van (chronische) ziektes. Dit is enkel mogelijk door interdisciplinaire samenwerking en netwerkvorming op het gebied van gedragswetenschappelijk onderzoek, zorg, onderwijs en opleiding. Het Platform Gezondheids- en Medische Psychologie (PGMP) wil bijdragen aan deze missies en streeft een gezonde Nederlandse samenleving na door de inzet van gedragswetenschappelijke kennis en kunde, in het bijzonder gestoeld op inzichten en ervaringen uit de Gezondheids- en Medische Psychologie.
Achtergrond en doel
De Gezondheids- en Medische Psychologie zijn van oudsher gescheiden vakgebieden en verschillend georganiseerd in een breed spectrum van verenigingen en netwerken. Beide gebieden zijn echter de afgelopen jaren sterk naar elkaar toegegroeid en de traditionele scheiding sluit niet meer aan bij actuele ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de toenemende aandacht voor preventie en leefstijlgeneeskunde bij chronisch zieken. Er zijn steeds meer raakvlakken, zoals preventie als onderdeel van de medische psychologie, toenemende co-morbiditeit van chronisch zieken, inzicht in gedragsfactoren als determinanten van gezondheid én ziektes alsmede effectieve methoden van gedragsverandering bij gezondheid en ziekte (zie Tabel 1 voor de verschillen en overlap tussen beide disciplines). Dat vraagt versterking van samenwerking tussen de verschillende wetenschappelijke verenigingen in een landelijk netwerk.
Ten aanzien van specifieke thema’s op het gebied van onderzoek, onderwijs, opleiding en patiëntenzorg bestaan binnen de Gezondheids- en Medische Psychologie in Nederland zeer actieve verenigingen, zowel ziekte-overstijgend, bijv. LVMP (Landelijke Vereniging voor Medische Psychologie) , PAZ (Psychologen Algemene Ziekenhuizen), ARPH (Association for Research in Psychology and Health), PPN-NL (Pediatrische Psychologie Netwerk - Nederland) als ook voor specifieke ziekte-gerelateerde deelgebieden, bijv. NOLK (Netwerk voor Onvoldoende Verklaarde Lichamelijke Klachten), NVPO (Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie), NVPD (Nederlandse Vereniging voor Psychodermatologie), SWON (Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek naar Nierziekten), PSAD-NL (Nederlands/Vlaamse werkgroep PsychoSociale Aspecten van Diabetes). De bestaande verenigingen werken echter in beperkte mate samen en stemmen hun beleid weinig af. Bundeling van de krachten van verschillende netwerken en verenigingen op het gebied van de Gezondheids- en Medische Psychologie biedt een aantal voordelen. Een overkoepelend landelijk orgaan kan bijdragen aan een betere profilering en inbedding van Gezondheids- en Medische Psychologie in onderzoek, onderwijs, opleiding en patiëntenzorg, zowel in de academische als niet-academische opleidings- en zorginstellingen in Nederland. Onderlinge uitwisseling kan de beide vakgebieden van de Gezondheids- en Medische Psychologie ook inhoudelijk verder versterken.
In 2019 is daarom het Platform Gezondheids- en Medische Psychologie (PGMP) gelanceerd, met de volgende 2 hoofddoelen:
- Afstemming van het beleid aangaande overstijgende vraagstukken op het gebied van onderzoek, opleiding, onderwijs en patiëntenzorg van de Gezondheids- en Medische Psychologie
- Profilering van het vakgebied Gezondheids- en Medische Psychologie in de maatschappij
Deze doelen op het gebied van onderzoek, zorg, onderwijs en opleiding kunnen verder gespecificeerd worden:
- Expertise bundelen van de Gezondheids- en Medische Psychologie door gezamenlijke profilering met een duidelijke identiteit en vertegenwoordiging in wetenschappelijke organen
- Het vakgebied van de Gezondheids- en Medische Psychologie vertegenwoordigen in (publieke) gezondheidsorganisaties
- Gezondheids- en Medisch Psychologische kennis en vaardigheden verankeren en borgen in opleidingen binnen de pre- en postdoctorale opleidingen Gezondheids- en/of Medische Psychologie, alsmede opleidingen van geaffilieerde professionals, zoals artsen, verpleegkundigen en andere gezondheidszorgprofessionals
- Implementatie faciliteren van (kosten)effectief gebleken gezondheids- en medisch psychologische interventies voor preventie, screening, diagnostiek en behandeling
- Rol van de Gezondheids- en Medische Psychologie in de (publieke) gezondheidszorg en in relevante beleidsstukken en zorgrichtlijnen benoemen en stimuleren
- Voldoende personele formatie garanderen voor gezondheids- en medisch psychologen in de Nederlandse (preventieve) gezondheidszorg en capaciteit van pre- en postdoctorale opleidingen op het gebied van de Gezondheids- en Medische Psychologie
- Versterken van het vakgebied en wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de Gezondheids- en Medische Psychologie en hieraan gerelateerde grensgebieden en -disciplines.
