8 tips om gezond leven vol te houden

Dat we weten dat iets gezond is, wil nog niet zeggen dat we ons daar ook naar gedragen. In praktijk is het lastig een gezondere leefstijl te starten maar vooral om die ook vol te houden, ondanks dat we weten dat dit het beste voor ons is. Hoe werkt dat?

Te gast zijn Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden en wetenschappelijk directeur van het Instituut Psychologie en Pepijn van Empelen, sociaal-psycholoog bij TNO. Beiden doen onderzoek naar gedragsverandering, vooral op het gebied van gezondheid en leefstijl en zijn in deze hoedanigheid tevens lid van het managementteam van Lifestyle4Health.

Zo’n 20% van de ziektelast is te relateren aan leefstijl. We moeten dus meer doen aan leefstijlverandering, maar dat kost moeite. In deze aflevering bespreken we welke rol gedrag speelt bij leefstijlverandering. Waarom is het een uitdaging om een gezonde leefstijl vol te houden? Wat is zo moeilijk aan het veranderen van ongezond gedrag? Wat zegt de wetenschap over het volhouden van gezond gedrag? En hoe is onze omgeving van invloed?

In de podcast hoor je over het belang van wilskracht bij het volhouden van gezond gedrag, maar ook dat je er met alleen wilskracht (vaak) nog niet bent. Nieuwsgierig naar wat nog meer helpt om gezond gedrag vol te houden? Luister dan naar deze aflevering!

Wil je meer weten over gedragsverandering als onderdeel van leefstijlgeneeskunde? Bekijk dan het interview dat Andrea en Pepijn onlangs hebben gegeven. Of lees meer over de programmalijn duurzame gedragsverandering van Lifestyle4Health.

Deze podcast is gemaakt in samenwerking met TNO. TNO werkt samen met en voor de overheid, kennisinstituten en bedrijven en richt zich op het ontwikkelen van kennis en innovatie voor een gezonde samenleving.

‘We worden ouder dan ooit, maar het probleem is dat we daardoor ook veel langer chronisch ziek zijn’, zegt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden. ‘En dat is vooral het geval bij mensen uit kwetsbare groepen, bijvoorbeeld laagopgeleide mensen. Gemiddeld leven die negentien jaar minder in goede gezondheid. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze minder toegang hebben tot gezond voedsel en een groene omgeving, die hen stimuleert om naar buiten te gaan en te bewegen. De grote toename aan chronische ziektes zoals diabetes of hart- en vaatziektes is in westerse landen vooral toe te schrijven aan een specifieke leefstijl.

Sommige mensen denken dat het makkelijk is om een leefstijl te veranderen, maar dat is juist heel ingewikkeld. Evolutionair gezien hebben we de neiging om alles in onze mond te stoppen wat vet en zoet is. Vooral bij stress schiet onze wilskracht tekort en doen we toch onze koelkast open. Als die alleen gezond voedsel bevat, kunnen we natuurlijk niet iets ongezonds pakken. Maar mensen die veel stress ondervinden – misschien wel omdat ze in de schulden zitten of ziek zijn – hebben vaak wel wat beters te doen dan de inhoud van hun koelkast te veranderen. Daarnaast zal het de ene dag beter lukken om een bepaalde leefstijl aan te houden dan de andere. Veel mensen laten zich daardoor uit het veld slaan en zijn dan geneigd te stoppen met het aanpassen van hun leefstijl. Daarom moeten we gedragsverandering op een positieve manier aanpakken. Beloningen kunnen helpen; denk aan een gratis sportabonnement voor iemand die het volhoudt om gezond te eten. Maar de een is gevoeliger voor zulke beloningen dan de ander.

Met mijn onderzoeksgroep heb ik een online leefstijlprogramma ontwikkeld voor mensen met hart- en vaatziektes. Dat kan helpen om mensen op een makkelijke manier thuis te stimuleren om hun gedrag te veranderen. Een digitale aanpak is echter niet geschikt voor iedereen. Kwetsbare groepen reageren vaak beter op een lokale aanpak, zoals een buurtcoach om mee te wandelen. Eigenlijk zou iedereen zo’n persoonlijke coach moeten hebben. Die kan helpen om uit te zoeken welke aanpak voor iemand beter werkt, onder andere door te bekijken of iemand eerder specifieke gezonde gewoontes had. Oude gezonde gewoontes weer invoeren is namelijk een stuk makkelijker dan iemand iets aanleren wat ie nog nooit gedaan heeft.’

Tekst: Marleen Hoebe